• info@zonnepark-zuidvelde.nl

  • Een uniek zonnepark met lokaal eigendom en kansen voor de natuur

Contact

Uitvoering participatie

3.3 PLANPARTICIPATIE

In de afgelopen maanden zijn er diverse overleggen, informatiebijeenkomsten en keukentafelgesprekken met omwonenden en andere belanghebbenden geweest. Tijdens deze overleggen is geprobeerd om zoveel mogelijk omwonenden, bedrijven, instanties en belangengroepen te informeren en mee te nemen in het ontwikkelproces van Zonnepark Zuidvelde. Daarnaast zijn er vele bilaterale contacten geweest met bewoners, telefonisch, via de mail en door middel van huisbezoeken. Tijdens het proces is alle relevante informatie steeds gedeeld via de website van Energiecoöperatie Noordseveld.

Er zijn verschillende gesprekken gevoerd met:
- Gemeente Noordenveld;
- Provincie Drenthe;
- De omwonenden binnen het invloedsgebied;
- Kernteam Zuidvelde;
- Belangenvereniging De Velden en belangenvereniging Huis ter Heide;
- Boermarken van Zuidvelde en Peest;
- Natuurmonumenten;
- Agrarische Natuur Drenthe;
- Kenniscentrum Akkervogels;
- Natuur- en Milieufederatie Drenthe.

3.3.1. Communicatie met omwonenden

Dit initiatief is ingebracht door ontwikkelaars. Het initiatief is beoordeeld op een achttal punten door de gemeente. Naar aanleiding van deze beoordeling kregen de ontwikkelaars de kans om de plannen verder uit te werken gezamenlijk met de omgeving. Op verzoek van de gemeente is een procesplan opgesteld conform de uitgangspunten van het beleidskader 'Energieprojecten in het landschap'.

Hierin is een planning gemaakt van de te nemen stappen en is het invloedsgebied afgebakend. In het hieronder weergegeven kaartje is het ingebrachte zoekgebied van de ontwikkelaars voor het park aangegeven d.m.v. een ovaal op het kaartje. Met de grondeigenaren zijn afspraken gemaakt om de ontwikkeling van een zonnepark mogelijk te maken. De gele contour is het invloedsgebied en is in overleg met de gemeente en de betrokken belangenverenigingen van Zuidvelde en Huis ter Heide vastgesteld. De bewoners die binnen deze contour wonen zijn actief betrokken bij het participatieproces. Het gaat hierbij in totaal om ongeveer een kleine 100 adressen. Andere belangstellenden van buiten dit gebied zijn ook tot de informatiebijeenkomsten toegelaten.

In overleg met de gemeente is bepaald dat met de omwonenden aan de Veldweg een keukentafelgesprek moest plaatsvinden. Dit omdat deze omwonenden op circa 300 meter afstand van het plangebied van Chint Solar wonen. Deze keukentafelgesprekken hebben plaatsgevonden voor de eerste informatiebijeenkomst. Na deze avond hebben verschillende omwonenden aan de Asserstraat hun zorgen m.b.t. de afstand van het zonnepark tot aan hun woningen geuit. Om deze reden is er daarom ook met verschillende omwonenden van de Asserstraat een (digitaal)keukentafelgesprek gevoerd.

Naast de gevoerde keukentafelgesprekken, zijn er in totaal vijf informatiebijeenkomsten gehouden voor alle omwonenden binnen het invloedsgebied.

Eerste informatiebijeenkomst 28 januari 2021

Begin januari hebben 95 omwonenden binnen de gele contour een brief gekregen met daarin de uiteenzetting van de plannen en een uitnodiging voor een eerste (digitale) bewonersavond. Deze vond op 28 januari 2021 plaats. Het doel van de eerste inloopbijeenkomst was voornamelijk informatief: wie zijn de verschillende initiatiefnemers? Op welke locatie in Zuidvelde hebben zij een mogelijk plan voor een zonnepark? Hoe ziet het participatieproces eruit, wat is de rol van omwonenden hierin en wat houdt 50% lokaal eigendom in? Wij hebben aanwezigen uitgelegd en gevraagd om mee te denken over de inpassing van het zonnepark in de omgeving, de koppelkansen met de natuur, het doel van het omgevingsfonds en in hoeverre men intensief betrokken wil worden bij het proces. Daarnaast is ook toelichting gegeven over het beleidskader van de gemeente en wat bijvoorbeeld de gemeentelijke randvoorwaarden zijn voor het inpassen van een zonnepark.

De besproken onderwerpen:

  • Wie zijn wij?
  • Beleid gemeente Noordenveld
  • De locatie
  • Het participatieproces: wat is uw rol?
  • Bewonersparticipatie
  • Andere belanghebbenden
  • Eerste ideeën voor de inrichting
  • Proces en vervolgstappen
  • Uw wensen, vragen en suggesties

Van de bijeenkomst is een uitgebreid verslag gemaakt dat via de mail aan de aanwezigen is verzonden en dat (net als de andere verslagen) is geplaatst op de website van Energiecoöperatie Noordseveld. Er zijn veel vragen gesteld via de chatfunctie, waarop ook uitgebreid is geantwoord in het verslag. Het verslag is als Bijlage 1 toegevoegd aan dit participatieplan. Alle vragen en gemaakte opmerkingen hebben bijgedragen in de concretisering van de plannen.

Tweede informatiebijeenkomst 15 februari 2021
In aansluiting op deze bijeenkomst is op 15 februari 2021 een tweede bijeenkomst geweest. Naast de omwonenden binnen het invloedsgebied, hadden ook een aantal omwonenden daarbuiten zich aangemeld. De tweede informatiebijeenkomst borduurde voort op de besproken informatie van de eerste bijeenkomst. Een belangrijk onderdeel tijdens deze tweede bijeenkomst was het bespreken van de ontvangen reacties en de uitleg over het eerste landschappelijke ontwerp en de inpassing van het zonnepark. Er was ook nog enige onduidelijkheid over het onderwerp meedenken en meedoen, 50% lokaal eigendom en het gebiedsfonds. Dit is tijdens de avond daarom verder besproken.

De besproken onderwerpen:

  • Terugblik informatieavond 28 januari 2021
  • Het participatieproces\
  • Ontvangen reacties
  • Het landschappelijk ontwerp
  • De belangrijkste elementen/wijzigingen op een rijtje (wijzigingen mede naar aanleiding van de vorige bijeenkomst).
  • Proces en vervolgstappen
  • Meedenken en meedoen
    • Bewonersparticipatie: hoe zat het ook alweer?
    • Gebiedsfonds
    • Oproep voor zon-op-dak
  • Uw wensen, vragen en suggesties

Ook van deze bijeenkomst is een verslag gemaakt en verzonden aan de aanwezigen. Het verslag is als Bijlage 2 toegevoegd aan dit participatieplan.

Derde informatiebijeenkomst 1 maart 2021
Op 1 maart 2021 was een derde informatiebijeenkomst. De derde informatiebijeenkomst stond vooral in het teken van het informeren van omwonenden over de input vanuit de gevoerde gesprekken met natuurorganisaties. Aan de hand hiervan werd het aangepaste landschappelijk ontwerp gepresenteerd. Hierbij werd stil gestaan bij de verschillende aanpassingen t.o.v. het eerste conceptontwerp zoals gepresenteerd op 15 februari 2021. Het onderwerp bewonersparticipatie was tijdens de eerste en tweede informatiebijeenkomst al een keer besproken. Omdat wij merkten dat m.b.t. dit ontwerp nog onduidelijkheid heerste over bijvoorbeeld het gebiedsfonds voor de lokale omgeving, de rol van de grondeigenaren en hoe de lokale energiecoöperatie zorgt voor 50% lokaal eigendom, hebben wij ervoor gekozen om dit onderwerp nogmaals toe te lichten tijdens de derde bijeenkomst.

De besproken onderwerpen:

  • Terugblik tweede bijeenkomst van 15 februari 2021
  • Het participatieproces
  • Input natuurverenigingen
  • Het landschappelijk ontwerp
  • Proces en vervolgstappen
  • Meedenken en meedoen
    • Bewonersparticipatie: hoe zat het ook alweer?
    • Gebiedsfonds
  • Uw wensen, vragen en suggesties

Ook van deze bijeenkomst is verslag gemaakt en verzonden aan de aanwezigen. Het verslag is als Bijlage 3 toegevoegd aan dit participatieplan.
Tijdens alle drie de informatiebijeenkomsten is uitgebreid de tijd genomen om vragen en opmerkingen te beantwoorden. Ook hebben wij tijdens de avond, maar ook in de correspondentie achteraf, bij omwonenden aangegeven dat omwonenden altijd contact met de initiatiefnemers kunnen opnemen indien zij vragen, wensen en/of opmerkingen hebben. Dit kon zowel per e-mail, telefoon, videogesprek of aan de keukentafel. Ook naar aanleiding van deze avond is het plan weer verder geconcretiseerd.

Vierde informatiebijeenkomst 24 augustus 2021

Op 24 augustus 2021 organiseerden de initiatiefnemers van Zonnepark Zuidvelde een vierde informatieavond voor de bewoners uit het invloedgebied en raadsleden van de gemeente Noordenveld. Dit was de eerste fysieke bijeenkomst en werd gehouden “in het veld”: op de locatie van het beoogde Zonnepark Zuidvelde. De informatieavond werd goed bezocht. Geïnteresseerden konden vragen stellen over het zonnepark, (fysiek)kennis maken met de initiatiefnemers en ideeën aandragen over hoe de omgeving mee zou kunnen profiteren van de komst van het zonnepark en hoe energiecoöperatie hier invulling aan wil geven. Er waren verschillende borden te zien met o.a. visualisaties van het zonnepark, de meest recente versie van het landschappelijk ontwerp en over welke ecologische verbeteringen de initiatiefnemers willen toevoegen. Er was alle tijd en ruimte om met elkaar in gesprek te gaan, zodat veel vragen en onduidelijkheden uit de weg konden worden genomen. Ook naar aanleiding van deze avond is het plan weer verder geconcretiseerd.

Viejfde informatiebijeenkomst 28 oktober 2021

Op 28 oktober 2021 was een vijfde informatiebijeenkomst. Ook deze bijeenkomst was fysiek georganiseerd. Aan de hand van drie presentaties (van ECN, de gemeente Noordenveld en van TPSolar namens alle initiatiefnemers) werden ruim zeventig aanwezigen bijgepraat over de stand van zaken van Zonnepark Zuidvelde. Er waren naast de initiatiefnemers verschillende belanghebbenden aanwezig, waaronder omwonenden en raadsleden van de gemeente Noordenveld.

Het belangrijkste thema van de avond was de verkleining van het plangebied van het zonnepark bij Zuidvelde. Belangrijkste reden waarom de grootte van het park is bijgesteld, heeft te maken met wat de provincie Drenthe in hun aangepaste Provinciale Omgevingsverordening rekent tot de oppervlakte van het zonnepark. Hier zijn verschillende gesprekken over gevoerd tussen de initiatiefnemers van Zonnepark Zuidvelde, de provincie Drenthe en de gemeente Noordenveld. Hierover zijn aanwezigen tijdens de informatieavond bijgepraat. Ook is uitgelegd dat de rol van ECN bij Zonnepark Zuidvelde ongewijzigd blijft, net als het gebiedsfonds voor de omgeving van het zonnepark en de landschappelijke inpassing met het oog op het verbeteren van de natuur en ecologie in het gebied.

Opmerking

Naar aanleiding van de gesprekken met de bewoners en de andere belanghebbenden zijn de plannen meerdere keren aangepast. Dit is ook de reden om meerdere avonden te beleggen. De bewoners hebben kunnen zien hoe het plan de eerste keer als een ruwe schets werd gepresenteerd en bij de laatste avond lag er een ontwerp waar de ontwikkelaars alle belangen van alle belanghebbenden zo veel mogelijk heeft proberen mee te nemen. Aangezien bij de ontwikkeling van een zonneproject altijd verschillende belangen spelen kun je nooit elke belanghebbende tevreden stellen. Uiteindelijk zal de politiek moeten bepalen of de weging van de belangen van de verschillende belanghebbenden naar behoren is uitgevoerd door de ontwikkelaars. De snelheid van het proces kwam vaak ter sprake: waarom zo snel? Dit had meerdere redenen. In het participatiebeleid van de gemeente staat een participatieproces beschreven. De ontwikkelaars hebben dit proces ter harte genomen en dit uitgebreid uitgevoerd met een duidelijk tijdspad. De ontwikkelaars zijn zich bewust dat verandering van de omgeving impact heeft op mensen en dat mensen een dergelijk proces als snel kunnen ervaren. De ontwikkelaars kozen voor een intensief, maar zorgvuldig proces zodat elke belanghebbende gehoord wordt en op korte termijn uitsluitsel heeft over hoe en of het park er komt. Het uiteindelijke proces heeft als resultaat dat de ontwikkelaars alle verschillende belangen die er in de omgeving spelen in kaart hadden. Na dit intensieve proces hoorden de ontwikkelaars geen nieuwe opmerkingen meer. Daarmee was het punt bereikt om het plan naar de gemeentepolitiek te brengen zodat zij een keuze kunnen maken.

Een belangrijke vraag is: waarom kan het park niet kleiner? De ontwikkelaars zijn van mening dat grootte van dit park juist nodig is om bij te dragen aan de energietransitie en dat het belangrijk is om hier ruimte voor te creëren. De ontwikkelaars denken dat de gekozen locatie deze grootte kan dragen en dat mensen weinig of geen overlast zullen ervaren van de komst van dit park en dat de natuurwaarden in het gebied zullen toenemen. In de ruimtelijke onderbouwing staat waarom de ontwikkelaars van mening zijn dat deze grootte op deze locatie passend is. De ontwikkelaars hebben er voor gekozen om het park kleiner te maken. De belangrijkste reden waarom de grootte van het park is bijgesteld, heeft te maken met wat de provincie Drenthe in hun aangepaste Provinciale Omgevingsverordening rekent tot de oppervlakte van het zonnepark. Het is aan de gemeentepolitiek om te bepalen of de ontwikkelaars de juiste afwegingen hebben gemaakt.

3.3.2 Proces en vervolgstappen

Onderstaande figuur geeft het proces weer vanaf het blanco ontwerp tot aan het definitieve ontwerp. 

Nadat de aanvraag voor de omgevingsvergunning is opgestart is met alle betrokkenen het definitieve ontwerp gedeeld en is eenieder geïnformeerd over het proces en de vervolgstappen.

3.3.3 Kernteam Zuidvelde

Tijdens het planproces is door vier bewoners het Kernteam Zuidvelde opgericht. Met twee leden van de groep is na de eerste informatiebijeenkomst een bilateraal overleg geweest. Op basis van dat gesprek heeft TPSolar een grote planaanpassing doorgevoerd door een uitstulping richting de Asserstraat uit het plan te schrappen. Na de oprichting van de kerngroep hebben de initiatiefnemers een tweede overleg aangevraagd. Hiervoor is door de kerngroep toegestemd nadat de resultaten van hun enquête bekend waren. Deze uitkomsten hebben we tijdens dit overleg met hen besproken. De kerngroep heeft in dat gesprek de stelling ingenomen dat een zonnepark tot maximaal 15 Ha voor hen aanvaardbaar is. Een bezwaar is het verdwijnen van doorzichten. Aan dat bezwaar komt het plan nu tegemoet, door het schrappen van een deel, ‘het staartje’ van het plan van Chint Solar in het noordelijk deel. Hierdoor is een breed doorzicht tussen de Asserstraat en de Veldweg ontstaan. Voor een verslag van dit gesprek verwijzen wij u graag naar Bijlage 4.

Uiteindelijk is het zonnepark, mede door de aangepaste Provinciale Omgevingsverordening, kleiner geworden. De Provinciale Omgevingsverordening biedt ruimte om van het maximum aantal hectares af te wijken, mits er sprake is van een ‘uniek plan’. Ankehaar Solar, Chint Solar, TP Solar en ECN vinden dat daar sprake van is bij Zonnepark Zuidvelde, maar zien echter af van de mogelijkheid om daarvan gebruik te maken. Het oorspronkelijke plan biedt voordelen voor de streek, maar de argumenten van omwonenden tegen de grootte van het zonnepark wegen voor de initiatiefnemers zwaarder.

Voorafgaand aan de vijfde informatiebijeenkomst hebben de initiatiefnemers hierover met het kernteam het gesprek aan willen gaan. Dit is helaas niet gelukt.

3.3.4 Bilaterale contacten

Tijdens het planproces zijn er regelmatig vragen gesteld aan de Energiecoöperatie Noordseveld. Hier is zoveel mogelijk inhoudelijk op geantwoord. Verzoeken van bewoners zijn meegenomen in het planproces. Er zijn minimaal dertien mailwisselingen geweest, vijf telefonische toelichtingen gegeven en twee huisbezoeken afgelegd. Ook tijdens de briefbezorgingen door leden van Energiecoöperatie Noordseveld is met meerdere mensen gesproken. Er is een selectie gemaakt hieruit van meest gestelde vragen. Deze zijn beantwoord in de Q&A verderop dit verslag.

3.3.5 Vragen, zorgen en opmerkingen van omwonenden 

In de informatiebijeenkomsten, maar ook in de verslaglegging hiervan, hebben wij omwonenden gevraagd om met ons mee te denken. Zoals tijdens de tweede bijeenkomst besproken, hebben wij verschillende reacties ontvangen. Concrete input voor het landschappelijk ontwerp zijn bijvoorbeeld het uit het zicht onttrekken van het zonnepark en het weglaten van het perceel tussen de verkavelingsweg en de Asserstraat. Daarnaast ontvingen wij verschillende vragen over de locatie, de grootte, het voordeel voor de direct aanwonenden en over zonneparken in z’n algemeenheid. De belangrijkste vragen en opmerkingen zijn verzameld en gepresenteerd in de 2e bewonersavond.

Er is geprobeerd zoveel mogelijk antwoord te geven op alle vragen. Hieronder is een overzicht opgenomen met de belangrijkste vragen/opmerkingen en antwoorden. Ook deze zijn voor omwonenden en anderen te vinden op de bovengenoemde website.

Vraag Antwoord
“Het gaat te snel”

In het participatiebeleid van de gemeente staat een participatieproces beschreven. De ontwikkelaars hebben dit proces ter harte genomen en dit uitgebreid uitgevoerd. De ontwikkelaars zijn zich bewust dat verandering van de omgeving impact heeft op mensen en dat mensen een dergelijk proces als snel kunnen ervaren. De ontwikkelaars wilden juist een intensief maar zorgvuldig proces zodat elke belanghebbende gehoord wordt en snel uitsluitsel heeft over hoe en of het park er komt.

 
“Doe eerst de daken en/of kleine windmolens”

In het beleidskader van de gemeente Noordenveld wordt omschreven dat zon-op-dak de voorkeur heeft. De gemeente heeft echter uitgerekend dat als alle geschikte daken in de gemeente vol gelegd worden met zonnepanelen, er ook nog zonneparken (en wellicht windmolens) nodig zijn om de doelstellingen te behalen.

 
“Waarom zo groot”

De ontwikkelaars vinden dat een park van deze omvang heel goed op deze locatie past. Bijna de helft van het zonnepark wordt besteedt aan de inpassing van natuur. Daarnaast moeten er nog enorme stappen gezet worden om elke gemeente klimaatneutraal te krijgen. Dit zonnepark draagt bij aan die opgave voor de gemeente. De ontwikkelaars hebben tevens een ruimtelijke onderbouwing laten opstellen waarom deze grootte op deze locatie kan.

 
“Als Matsloot niet doorgaat, komt alles dan in Zuidvelde?”

Beide ontwikkelingen staan los van elkaar. Vanuit de verschillende plannen die zijn ingediend zijn het project in Zuidvelde en Matsloot uitgekozen om doorontwikkeld te worden.

 
“Waarom nu zo’n zonnepark?”

Nederland, de regio’s en de gemeenten hebben doelstellingen op het gebied van duurzame energie. Voor de opwek van duurzame energie zijn zonneparken, maar ook windmolens, zonnepanelen op daken, etc. nodig.

 
“Er zijn ook locaties te vinden met kwalitatief mindere grond

De gemeente heeft een afweging gemaakt op basis van het beleidskader “Energieprojecten in het landschap” en de Noordenveldse kwaliteitsgids. In Zuidvelde liggen onder andere koppelkansen voor natuur en ecologie.

 
“Waarom doen we dit niet aan de rand van een snelweg?”

Tussen alle ingediende initiatieven zijn uiteindelijk de locaties Zuidvelde en Matsloot (langs de snelweg) aangewezen voor nadere verkenning.

 
“Waarom Zuidvelde? Er lijkt nu gemakkelijk gekozen te zijn voor twee locaties dichtbij de gemeentegrens”

De onderbouwing van het besluit van de gemeente is met het verslag van de bijeenkomst meegestuurd. Ook is deze brief te lezen op de website van ECN. Een reden voor de locaties nabij de gemeentegrens is onder andere de locatie van de netaansluiting. Bij Zuidvelde zit deze bij Zeijerveen.

 
“Wordt dit nu niet het grootste zonnepark van Nederland?”

Nee, dit wordt niet het grootste zonnepark in Nederland. Het zal wel één van de grotere zonneparken in Nederland zijn.

 
“De kans is groot dat wij verblind worden door de zon die op de panelen schijnt”

Zonnepanelen zijn gemaakt met speciaal, niet reflecterend glas. Het licht moet namelijk zo veel mogelijk in de zonnecellen terecht komen om energie op te wekken. Ook ligt het zonnepark op geruime afstand van de omliggende woningen en zal het landschappelijk worden ingepast.

 
“Ik maak mij zorgen over de waardedaling van mijn woning”

Bij Zonnepark Zuidvelde is de afstand van woningen tot het zonnepark dermate groot, dat de wij van mening zijn dat er geen sprake is van waardedaling. Door de langschappelijk inpassing zal er nauwelijks zicht op het park zijn.. Wij denken daarom dat het opstellen van een planschaderapport op voorhand niet nodig is.Indien er bewoners zijn die na de realisatie van het zonnepark van mening zijn dat ze planschade hebben door dit zonnepark dan kunnen ze een planschadeprocedure starten via de gemeente. Mocht er uit deze procedure blijken dat er schade is, dan zal deze moeten worden vergoed door de ontwikkelaars.

 
“Wat is het voordeel voor de direct aanwonenden?”

- Er ontstaan mogelijkheden voor zon-op-dak, denk hierbij aan goedkope inkoop voor zonnepanelen.
- Er komt tevens een gebiedsfonds wat ingezet kan worden voor duurzaamheids- of leefbaarheidsdoeleinden. Dit zal een jaarlijks bedrag zijn voor 15 jaar (gekoppeld aan de SDE++).
- U kunt mee-investeren via ECN in dit zonnepark. U kunt dan obligaties verkrijgen in het park en daar een rendement op krijgen.
Al deze opties zullen later in het proces verder worden uitgewerkt.

 
“Wat zijn de mogelijkheden voor een postcoderoosregeling?”

ECN wil naast het zonnepark ook een postcoderoosproject opzetten met zon op dak. Hiermee kun je een financieel voordeel hebben op je energierekening zonder dat je zelf panelen op je dak hoeft hebben. Als hier behoefte aan is, horen wij dat graag.

 
“Wat is het verdienmodel in geval van crowdfunding?”

Het is een vorm van investeren middels obligaties. Geschat rendement is 3 á 4 % per jaar, voor een periode van 15 jaar.

 
“Energiecoöperatie 50%, geldt dat voor alle drie projecten?”

Ja, dit geldt voor alle drie de projecten.

 
“Kunnen wij gesubsidieerd worden bij aanschaf van zonnepanelen?”

Dat is een mogelijke invulling van het gebiedsfonds. Als hier behoefte aan is, horen wij dat graag.

 
“Wij vinden het belangrijkste dat jullie een goed plan kunnen laten zien, en dat dan ook gegarandeerd uitvoeren voor wat betreft de inpassing in de omgeving”

Dit wordt geregeld in de vergunning. Alle bovenwettelijke afspraken zullen in een anterieure overeenkomst tussen de gemeente en betrokken ontwikkelaars worden vastgelegd. Een voorbeeld hiervan is het vastleggen van het gebiedsfonds.

 
“Ik wil dat de landschappelijke inpassing hoger is dan de zonnepanelen”

Daar is in het landschapsplan nu rekening mee gehouden. Alle panelen zullen grotendeels aan het zicht worden onttrokken. Vanwege de akkervogels is in overleg met het Kenniscentrum Akkervogels de zuidzijde (bij het project van Chint) vrij gehouden van struweel.

 
“Ik zou het fijn vinden als het perceel tussen de verkavelingsweg en de Asserstraat uit het plan wordt gehaald”

Dat perceel is uit het plan gehaald, daarvoor in de plaats zijn enkele percelen aan de oostkant van het plangebied toegevoegd*, die veel verder van de bewoning afliggen.
* deze percelen zijn uiteindelijk in z’n geheel komen te vervallen i.v.m. de aangepaste omgevingsverordening van de provincie.

 
“Onze voorkeur gaat uit van een wat ongelijkmatige wal met daarop struweel die langs het hele park slingert waardoor het zonnepark in zijn geheel aan het zicht wordt onttrokken”

Het aanbrengen van een dergelijke wal wordt door de landschapsarchitecten ontraden, omdat dit niet past in het historische karakter van het gebied. Het heeft ook geen toegevoegde waarde om het doel van het onttrekken van de panelen aan het zicht te bereiken. Dat lukt uitstekend met beplanting.

 
“Blijven de houtwallen die er nu al zijn?” Ja, die blijven. Alle bestaande landschapselementen worden gehandhaafd. Dat geldt ook voor de boomsingels, die worden zelfs uitgebreid op plaatsen waar ze vroeger ook gestaan hebben.

 

3.3.6 Resultaten planparticipatie omwonenden

Naast het stellen van vragen zijn er ook verschillende op- en aanmerkingen, wensen en ideeën geuit. Dit gebeurde tijdens de bewonersbijeenkomsten, maar ook in gesprekken met verschillende bewoners en in de diverse mails die zijn toegezonden. Een groot aantal van de benoemde onderwerpen heeft tot een verbetering van de plannen geleid. De belangrijkste zijn:
- In de beginfase zijn er vooral door de omwonenden van de Asserstraat zorgen geuit over het meest westelijke deel van het plangebied van TPSolar, tussen de Asserstraat en de verkavelingsweg in. Omwonenden gaven aan dat het zonnepark op deze manier dichtbij hun woningen kwam en dat zij dit gedeelte liever zagen verdwijnen. Na de eerste informatiebijeenkomst meldde zich een grondeigenaar met een perceel aan de oostzijde. Deze grondeigenaar woont zelf aan de Veldweg. Daarom is besloten om dit westelijke gedeelte te verplaatsen naar de oostzijde, nabij de Binnenweg. De afstand van het zonnepark hier tot aan de dichtstbijzijnde woning is respectievelijk 800 meter. Dit gedeelte van het zonnepark is uiteindelijk is de laatste fase, tijdens de gesprekken over de aangepaste omgevingsverordening van de provincie, in z’n geheel komen te vervallen.
- Tijdens het overleg met het Kernteam Zuidvelde kwam nadrukkelijk de wens naar voren om doorzichten tussen de Asserstraat en de Veldweg te behouden. Aan dat bezwaar komt het plan nu tegemoet, door het schrappen van een deel, ‘het staartje’ van het plan van Chint Solar in het noordelijk deel.
- Tevens kwam de wens van het Kernteam Zuidvelde om het park te verkleinen. De ontwikkelaars zijn van mening dat de oorspronkelijk gepresenteerde grootte gewenst is, maar hebben deze oproep van het kernteam opgevat om haar plannen beter te onderbouwen waarom deze grootte op deze locatie wenselijk is. Op onderdelen is het ontwerp ook aangepast. In de ruimtelijke onderbouwing is beargumenteerd dat de nu voorziene grootte landschappelijk inpasbaar is. Voor de ontwikkelaars spelen er veel belangen en heeft uiteindelijk de keuze gemaakt het park te verkleinen naar aanleiding van opmerkingen van de provincie en de omwonenden.
- Door de meeste mensen is de zorg geuit dat de installaties in het zicht komen te staan. Desgevraagd geven vrijwel al deze omwonenden aan dat het voorkeur geniet om de panelen met behulp van robuust groen aan het zicht te onttrekken. Om hieraan tegemoet te komen is rond het gehele zonnepark een robuuste groenzone aangebracht van ongeveer 25 meter breed. Binnen deze groenzones zijn, naast struweel een bloemrijke akkerranden, ook houtwallen geprojecteerd met een breedte variërend van 6 meter tot 12 meter breed, ruim voldoende om de zonnepanelen volledig aan het zicht te onttrekken. Tevens zijn er visualisaties gemaakt om inzicht te geven van de impact op het zicht. Aan de hand van deze visualisaties kan iedereen een beeld krijgen hoe het park eruit komt te zien.
- Een hier op aansluitende zorg is dat het erg lang duurt voordat het groen voldoende robuust is. Om deze zorg weg te nemen is aan een hoveniersbedrijf een beplantingsadvies gevraagd met daarbij een inschatting van de tijd die het duurt voor de panelen (2,70 m hoog) grotendeels en volledig uit het zicht zullen zijn. De beplantingsplannen zullen hier zoveel mogelijk rekening mee houden.
- De zorg dat de aanwezige reeën in het gebied het zwaarder krijgen is ook actief opgepakt in de planvorming. De half open inrichting van de groenzones is zo bedacht dat voor reeën zowel extra voedsel alsmede extra dekking is. Bovendien worden de bestaande bosjes veel meer met elkaar verbonden zodat de reeën meer dekking hebben bij migratie door het gebied, hetzelfde geldt voor de das. De zone tussen het noordelijk en het zuidelijk park blijft open. Wettelijke restricties ten aanzien van verzekerbaarheid van elektrische installaties maken reeënpassages helaas niet mogelijk, omdat kinderen door reeënpoortjes kunnen klimmen.
- Tijdens de verschillende informatiebijeenkomsten kwam ook naar voren dat niet alle omwonenden voorstander zijn van de toevoegingen op het gebied van natuur. Vooral lokale agrariërs in het gebied maken zich hier zorgen over: wat voor een invloed heeft deze natuur in de toekomst op hun bedrijf en agrarische activiteiten? Door de initiatiefnemers is uitgelegd dat de koppelkansen op het gebied van natuur en ecologie één van de belangrijke voorwaarden is vanuit het aangenomen beleidskader van de gemeente. Om deze reden hebben de initiatiefnemers verschillende gesprekken gevoerd met natuurorganisaties over de ontwerp van het zonnepark. Omdat het gebied door de provincie Drenthe is aangewezen als potentieel ‘goed’ akkervogelgebied, is voornamelijk het ontwerp ingericht met het oog op de akkervogels.
- Het idee om een deel van de installatie in een postcoderoosproject vorm te geven wordt actief door ECN opgepakt. ECN doet dit echter buiten het zonnepark, omdat de postcoderoosregeling bij uitstek geschikt is voor daken. Ankehaar Solar wil graag hieraan meewerken. Parallel aan het zonneparkproces wordt daarom ook gestart met werving voor een postcoderoosproject. Voor overige geïnteresseerden voor de mogelijkheden voor zon-op-dak wordt een aanvullende bijeenkomst georganiseerd. Ook zou het gebiedsfonds hier ingezet voor kunnen worden.
- De belangenverenigingen willen samen met de ontwikkelaars, ECN en de gemeente nadenken over de invulling van een gebiedsfonds. Op hun verzoek is een notitie voorbereid waarin de verschillende mogelijkheden voor het organiseren van dit gebiedsfonds zijn beschreven. De gemeente heeft hier ook een stem in. In gezamenlijkheid zal een optie worden gekozen en zullen de ontwikkelaars en ECN initiatief nemen om dit uit te werken en in te richten.
- Er zijn diverse ideeën aangedragen voor de besteding van het gebiedsfonds. Dit zijn onder andere: geef belangenverenigingen hier een stem in en zorg dat geld direct bij inwoners terecht komt, bijvoorbeeld door het subsidiëren van zonnepanelen. Ook is er een idee geopperd om bij te dragen in de aanlag van een nieuw fietspad. Al deze ideeën worden meegenomen bij de uitwerking van het gebiedsfonds. Via de belangenverenigingen zal de voorgestelde opzet nogmaals aan de inwoners worden voorgelegd en kunnen aanvullende ideeën worden ingebracht.
- Er is interesse getoond in het meefinancieren van het zonnepark. ECN zal hiertoe in een volgende fase opties uitwerken en deze in het gebied kenbaar maken aan alle inwoners. Dit zal een vorm van crowdfunding worden die nog nader moet worden uitgewerkt.

3.3.7 Belangenvereniging De Velde en belangenvereniging Huis ter Heide

Op 8 februari 2021 hebben de initiatiefnemers van zonnepark Zuidvelde een eerste gesprek gevoerd met de belangenvereniging De Velden en Huis Ter Heide. De gemeente was ook aanwezig tijdens dit gesprek. 

Doel bespreking/ agenda:

  • Kennismaking
  • Uitwisseling ervaringen over aanpak proces en terugblik bewonersbijeenkomst 28 januari 2021
  • Rol van de belangenverenigingen in het proces
  • Invulling van het omgevingsfonds
  • De postcoderoos
  • Rondvraag en sluiting

Daarnaast zijn er tijdens het overleg verschillende vragen beantwoord. Bijvoorbeeld over de locatie Zuidvelde, het thema lokaal eigendom, het zonnepark-initiatief in Matsloot, over zorgen van omwonenden en over het zonnepark in z’n algemeenheid.

Om de belangenvereniging een beeld te geven van hoe zo’n gebiedsfonds kan worden georganiseerd, hebben de initiatiefnemers kort na de bijeenkomst van 8 februari 2021 een toelichtende notitie opgesteld waarin een aantal mogelijkheden zijn geschetst. Deze toelichtende notitie is als Bijlage 6 toegevoegd aan dit participatieplan.

Het voorstel van de initiatiefnemers is om hier jaarlijks, gedurende 15 jaar, een bedrag van € 25.000,- in te storten. Hiermee ontstaat dan naar mening van de initiatiefnemers een goede balans tussen de belangen van de direct omwonenden en de belangen die Energiecoöperatie Noordseveld door middel van het lokaal eigendom vertegenwoordigd. Aan de belangenverenigingen is gecommuniceerd dat het genoemde bedrag uiteindelijk wel afhankelijk is van het verdere verloop. Indien één of meerdere van de drie projecten de eindstreep niet halen, dan zal het gebiedsfonds naar rato kleiner worden. In principe kan er pas worden uitbetaald als er ook inkomsten zijn. De start is dus als de projecten operationeel zijn.

Deze notitie is eerst aan de gemeente voorgelegd, omdat het beleidskader als voorwaarde heeft dat de gemeente een rol wil spelen bij de opzet en uitvoering van het gebiedsfonds. Deze notitie is om deze reden wat later dan de bedoeling was verstuurd aan de belangenverenigingen. Uiteindelijk vond de gemeente de notitie een goede basis om mee door te gaan.

Op 29 maart 2021 heeft een tweede digitaal overleg plaatsgevonden tussen de initiatiefnemers en de belangenverenigingen. Tijdens dit overleg is er verder gesproken over de invulling van het gebiedsfonds, maar ook over hoe de belangenverenigingen het participatieproces met omwonenden de afgelopen weken hebben ervaren.

Na de vierde bijeenkomst is nog telefonisch contact geweest vanwege vragen van de belangenvereniging rondom het gebiedsfonds.

3.3.8 Boermarken van Zuidvelde en Peest

Op 24 februari 2021 heeft er een digitaal overleg plaatsgevonden tussen de initiatiefnemers en de Boermarken van Peest en Zuidvelde. Tijdens dit gesprek is gesproken over Zonnepark Zuidvelde in z’n algemeenheid en over het proces en de vervolgstappen. De Boermarken willen graag afspraken maken over de jachtrechten. Dit is echter een zaak tussen de betrokken grondeigenaren en de Boermarken zelf. Tijdens het gesprek is er wel toegezegd dat de initiatiefnemers mogelijke schade aan de omliggende zandwegen door bouwwerkzaamheden zullen vergoeden en herstellen. Als laatste is er tijdens het overleg ook gesproken over een gebiedsfonds, wat dit inhoudt en hoe zich dit verhoudt tot de Boermarken. Uitgelegd is dat uit dit gebiedsfonds landschapsprojecten kunnen worden gefinancierd en dat het mogelijk is dat de Boermarken uitvoering geven aan deze landschapsprojecten. Het vergoeden van schade aan de omliggende zandwegen door bouwverkeer wordt niet vergoed uit het gebiedsfonds, maar is aan de initiatiefnemers.

3.3.9 Natuurorganisaties

In het beleidskader ‘Energieprojecten in het landschap’ heeft gemeente Noordenveld spelregels opgesteld voor grootschalige energieprojecten, zoals zonneparken. Hierin staat onder andere duidelijk omschreven dat zonneparken een landschappelijke en ecologische meerwaarde moeten hebben. In Zuidvelde zag het College koppelkansen voor natuur en ecologie, kansen voor meervoudig ruimtegebruik en aansluitmogelijkheden op het net.

Gedurende het ontwerpproces met omwonenden hebben er daarom ook verschillende overleggen plaatsgevonden met natuurorganisaties. In eerste instantie was in overleg met de gemeente bepaald dat zowel Natuurmonumenten (vanuit hun expertise en als eigenaar van nabijgelegen vennetjes) en Agrarische Natuur Drenthe meegenomen moesten worden in het ontwerpproces. Na een eerste overleg is het Kenniscentrum voor Akkervogels – Grauwe Kiekendief ook als belangrijke natuurorganisatie naar voren gekomen. Het Ankehaarveld, waar Zonnepark Zuidvelde zich bevindt, is namelijk in 2009 door de Provincie bestempeld als potentieel ‘goed’ akkervogelgebied.

3.3.10 Resultaten planparticipatie natuur en landschap

In gesprekken met de gemeente, de provincie, Kenniscentrum voor Akkervogels, Natuurmonumenten en Agrarische Natuur Drenthe is concreet besproken hoe het zonnepark ten opzichte van de huidige situatie een verbetering moet opleveren voor planten, dieren en hun leefomgeving.

De verschillende ontwerpsessies hebben stapsgewijs geleid tot een betere landschappelijke inpassing. Een uitgebreid overzicht met de doorgevoerde aanpassingen n.a.v. de gevoerde gesprekken met natuurorganisaties is als Bijlage 5 toegevoegd aan dit participatieplan.

Daarbij springen vooral in het oog:
- Een ontwerp waarbij het verbeteren van het leefgebied van akkervogels zoals de patrijs en de veldleeuwerik het uitganspunt is. Niet alleen in de gekozen landschapselementen, maar ook in het ‘vrij’ houden van delen van het plangebied en meerdere hectares hanteren met ruime panelenrij afstanden.
- Migratieroutes voor de das en de ree, omdat de beoogde houtsingels ervoor zorgen dat er verbindingen ontstaan tussen bosgebiedjes waardoor dassen, maar ook reeën van het ene naar het andere bosgebiedje kan migreren.
- Insectenhotels, reptielenbulten en nestkasten als schuil- en verblijfplaatsen voor diverse soorten insecten, reptielen en andere kleine zoogdieren.
- Overal een zuid opstelling i.p.v. oost-west, zodat er voldoende lucht, licht en water bij de bodem kan komen.
- Ook buiten het plangebied gekeken naar extra natuurmaatregelen, bijvoorbeeld in de vorm van het toevoegen en 25 jaar lang beheren van bloemrijke akkerranden.
- Het versterken en herstellen van aanwezige landschapselementen (bijv. bestaande houtsingel doorgetrokken en aangevuld).
- Een open kerngebied binnen het zonnepark in zowel het noordelijk deel van Chint Solar als in het zuidelijk deel van TPSolar en Ankehaar Solar.
- Een ‘lokgebied’ met ruime aangepaste rijafstanden zowel in het noordelijk deel van Chint Solar als in het zuidelijk deel van TPSolar en Ankehaar Solar.
- Brede randen (uitgezonderd het noordelijke deel van Chint Solar), ingevuld met diverse inpassingselementen zoals keverbanken, bloemrijke akkerranden, struwelen en houtsingels.
- Ecologisch beheer van het zonnepark, afgestemd met het Kenniscentrum voor Akkervogels (zie ook het beheerplan bij de vergunningsaanvraag).
- Bloemrijk grasland boven gasleiding (plan Chint Solar).Het type mengsel wat gezaaid gaat worden zal worden afgestemd met de verschillende belanghebbenden.
- Oude boomstructuur herstelt buiten het zonnepark (perceel Ankehaar Solar).
- Verder zal het Kenniscentrum Akkervogels monitoren bij dit zonnepark om de akkervogelstand in de gaten te houden en om te onderzoeken of de genomen mitigerende maatregelen inzake de akkervogels het doel hebben bereikt. Verbetering is het uitgangspunt, maar gevolgen voor de akkervogels zijn nog niet bekend omdat dergelijke ontwikkelingen nog niet eerder op deze schaal hebben plaatsgevonden in een potentieel waardvol akkervogelgebied. Uit onderzoek moet nog gaan blijken of met een dergelijke opstelling en kerngebieden het behoud van de veldleeuwerik en de patrijs mogelijk is. Monitoring van de ontwikkeling van de akkervogels in het park is dan ook essentieel.

3.3.11 Betrekken gemeenteraad

De gemeenteraad is op verschillende manieren geïnformeerd en betrokken bij het planproces:

  • Er zijn twee brieven aan de gemeenteraad toegezonden (één op 28 januari 2021 en één op 28 maart 2021) waarin de aanpak en voortgang van het planproces is beschreven. Ook is de gemeenteraad per brief geïnformeerd over de uiteindelijke vergunningsaanvraag;
  • Gemeenteraadsleden zijn uitgenodigd voor de derde digitale bewonersbijeenkomst, en voor de vierde en vijfde fysieke bewonersbijeenkomsten;
  • Er is een voorlichtingsavond voor raadsleden gehouden op 6 april 2021.

3.3.12 Communicatie via de pers

Er was tijdens het planproces veel interesse vanuit de lokale en regionale pers. Er zijn verschillende interviews afgegeven, zowel schriftelijke toelichting in lokale kranten via Energiecoöperatie Noordseveld zelf, als ook een interview via RTV Drenthe. Daarnaast zijn er door TPSolar, namens de initiatiefnemers, twee interviews geweest met lokale kranten.. Ook zijn er meerdere keren persberichten gemaakt en verstuurd aan alle lokale pers over de belangrijkste thema’s van Zonnepark Zuidvelde: over de combinatie natuurontwikkeling en zonne-energie, het gebiedsfonds voor de bewoners uit het gebied, de rol van Energiecoöperatie Noordseveld als grootaandeelhouder van het zonnepark en over de uiteindelijke verkleining van het plangebied. Op deze manier zijn een aantal kernvragen die regelmatig gesteld zijn voor een breed publiek uitgelegd.

3.3.13 Website Zonnepark Zuidvelde

Op de website van ECN is aan het begin van het proces al een projectpagina aangemaakt van Zonnepark Zuidvelde (https://www.noordseveld.nl/zonnepark-zuidvelde/). Op deze projectpagina staat alle informatie, waaronder documenten van de vergunningsaanvraag, maar ook getoonde informatie tijdens de bewonersbijeenkomsten.

Omdat alle documenten vrij veel informatie omvatten, is uiteindelijk besloten om een speciale website in te richten voor Zonnepark Zuidvelde (www.zonnepark-zuidvelde.nl). Dit is gebruiksvriendelijker en toegankelijker voor iedereen die geïnteresseerd is in informatie over Zonnepark Zuidvelde. De website is vormgeven door alle initiatiefnemers van het zonnepark en zal de komende maanden worden geactualiseerd.

3.3.14 Participatiemomenten in de tijd en de gevolgen voor het plan

Onderstaand overzicht geeft de verschillende participatiemomenten weer. In het eerste overzicht staat het oorspronkelijke participatieoverzicht zoals dit voorafgaand aan de start van de ontwikkelingen is besproken, afgestemd en goedgekeurd door de gemeente. Op basis van dit overzicht zijn de initiatiefnemers dus in eerste instantie aan de slag gegaan. Gedurende het proces zijn extra participatiemomenten toegevoegd. Elk zonnepark is maatwerk en omwonenden en andere belanghebbenden hebben soms meer of minder behoefte aan participatiemomenten en informatieverstrekking. Zoals het landschapsontwerp en de financiële participatieaanpak zijn aangepast, zo is ook het participatieproces zelf daarom gedurende de tijd aangepast en uitgebreid.

Op basis van alle participatiemomenten is het ontwerp gedurende de tijd aangepast op diverse onderdelen.
Hieronder volgt een overzicht.